Trong thời đại hiện nay, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến đạo đức kinh doanh của thương hiệu và nhà bán lẻ. Do đó, việc thực hiện đạo đức kinh doanh không chỉ là vấn đề của lương tâm mà còn là một yếu tố quan trọng trong chiến lược cạnh tranh. Chỉ khi doanh nghiệp xây dựng và phát triển dựa trên tinh thần đạo đức, doanh nghiệp mới có thể duy trì sự bền vững và thành công lâu dài.

Đạo đức kinh doanh là gì?

Đạo đức kinh doanh là tập hợp các hành vi được kỳ vọng từ các thành viên của một tổ chức hoặc cơ quan, được hoạt động dựa trên các giá trị đạo đức. Nó không chỉ bao gồm việc tuân thủ pháp luật, đảm bảo tính minh bạch, trung thực và công bằng trong mọi giao dịch mà còn liên quan đến việc đảm bảo lợi ích của người tiêu dùng, nhằm xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững.

Đạo đức kinh doanh là gì?

Vai trò của đạo đức kinh doanh

Đạo đức kinh doanh đóng một vai trò quan trọng trong tổ chức và các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, cụ thể:

Tạo môi trường làm việc tích cực: Việc xây dựng môi trường văn hóa đạo đức trong kinh doanh giúp thúc đẩy hành vi nhân viên theo hướng tích cực và có trách nhiệm hơn. Khi nhân viên cảm thấy an tâm và có nhiều động lực cống hiến, họ sẽ làm việc hiệu quả, giảm thiểu các xung đột trong công việc và gắn bó lâu dài với tổ chức.

Giảm thiểu các tổn thất, tối ưu hoá lợi nhuận: Theo Nghiên cứu Toàn cầu về Lừa đảo và Lạm dụng Nghề nghiệp năm 2018, 22% các trường hợp vi phạm đạo đức đã gây thiệt hại từ 1 triệu USD trở lên. Các hành vi đáng nghi ngờ khác cũng có thể khiến doanh nghiệp bị giảm giá cổ phiếu và quan hệ với đối tác kinh doanh. Do đó, một doanh nghiệp kinh doanh dựa trên các giá trị đạo đức, doanh nghiệp có thể giảm thiểu các tổn thất, tăng cường sự tin cậy từ phía khách hàng và nhà đầu tư. Từ đó, giúp duy trì các mối quan hệ lâu dài, tạo ra giá trị bền vững thay vì chỉ tập trung vào việc đạt được các lợi ích ngắn hạn.

Vai trò của đạo đức kinh doanh

Góp phần phát triển kinh tế – xã hội: Bằng cách tuân thủ các quy định về thuế quan, doanh nghiệp không chỉ đóng góp vào nguồn thu ngân sách nhà nước mà còn hỗ trợ các chính sách xã hội như y tế, giáo dục và phát triển cơ sở hạ tầng. Điều này không chỉ đóng góp vào sự phát triển kinh tế mà còn thúc đẩy sự cân bằng và tiến bộ xã hội.

Tăng cường danh tiếng và hình ảnh thương hiệu: Việc thực hiện đạo đức trong kinh doanh giúp doanh nghiệp xây dựng và tăng cường danh tiếng, uy tín của mình trong cộng đồng, xã hội. Điều này làm thu hút nhân viên tài năng, đối tác đáng tin cậy và khách hàng trung thành.

Như vậy, đạo đức kinh doanh đóng một vai trò quan trọng, đảm bảo các hoạt động kinh doanh diễn ra một cách công bằng, minh bạch và có trách nhiệm.

Các hành vi được xem là “thiếu” đạo đức kinh doanh

Các hành vi được xem là vi phạm đạo đức kinh doanh thường gây ra những hậu quả nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến tài chính mà còn làm suy giảm uy tín, niềm tin của khách hàng, đối tác và cộng đồng đối với doanh nghiệp. Dưới đây là một số hành vi cụ thể thể hiện sự thiếu đạo đức trong kinh doanh:

• Sử dụng các thủ đoạn bất hợp pháp, không chính đáng để tối đa hóa lợi ích ngắn hạn, đạt lợi nhuận cao mà không cân nhắc đến hậu quả dài hạn đối với khách hàng, đối tác và cộng đồng.
• Sản xuất hàng hóa kém chất lượng hoặc buôn bán hàng giả, hàng độc hại, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thực phẩm và dược phẩm, gây nguy hại đến sức khỏe của người tiêu dùng.
• Thiếu tính minh bạch và trung thực trong hoạt động kinh doanh như: trốn thuế, gian lận thương mại, vi phạm pháp luật,…
• Sử dụng lao động trẻ em hoặc lao động vị thành niên để giảm chi phí là một trong những hành vi vi phạm đạo đức, vi phạm các nguyên tắc và chuẩn mực trong kinh doanh, gây ảnh hưởng đến tâm lý và tinh thần trẻ em, thậm chí là nguy hại đến sức khoẻ.
• Đưa ra những lời lẽ sai sự thật về sản phẩm, PR trá hình cũng là một trong những hành vi vi phạm đạo đức kinh doanh.

Xu hướng người dùng ngày càng quan tâm đến đạo đức doanh nghiệp

Không chỉ dừng lại ở việc đánh giá chất lượng sản phẩm/dịch vụ, họ còn bắt đầu chú ý đến nguồn gốc sản phẩm, quy trình sản xuất và các giá trị đạo đức mà doanh nghiệp thể hiện trong suốt quá trình kinh doanh. Dưới đây là một số biểu hiện cụ thể:

Mua sắm dựa trên hình ảnh thương hiệu tốt: Các khách hàng thích mua sắm sản phẩm/ dịch vụ tại các công ty có hình ảnh, thương hiệu tốt. Họ ưa chuộng các doanh nghiệp có tinh thần đạo đức, luôn quan tâm đến quyền lợi của khách hàng và phát triển mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng và hợp tác.

Khách hàng ưu tiên doanh nghiệp có trách nhiệm với xã hội: Theo nghiên cứu từ GlobeScan năm 2021, 47% người tiêu dùng Việt Nam cho biết họ sẽ ưu tiên lựa chọn những thương hiệu có trách nhiệm với xã hội. Một khảo sát khác từ Deloitte năm 2022 cũng chỉ ra rằng, 36% người dùng sẽ sẵn sàng chi trả cao hơn để mua các sản phẩm/ dịch vụ từ các thương hiệu có cam kết về phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội.

Xu hướng của người dùng ngày càng quan tâm đến đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp

Khách hàng ưu tiên mua sắm sản phẩm/ dịch vụ với doanh nghiệp tuân thủ pháp luật: Người tiêu dùng sẽ cảm thấy an toàn khi biết rằng tiền của họ đang được sử dụng một cách có trách nhiệm và vì mục đích tốt. Ngoài ra, họ có thể cảm thấy thoải mái khi biết rằng họ không gián tiếp tham gia vào bất cứ điều gì phi đạo đức.

Những cách giúp thương hiệu và nhà bán lẻ thể hiện đạo đức kinh doanh

Dưới đây là các cách giúp thương hiệu, doanh nghiệp có thể nâng cao tinh thần đạo đức kinh doanh của mình:

Cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, an toàn với người tiêu dùng

Cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, là một biểu hiện quan trọng của đạo đức kinh doanh trong doanh nghiệp. Khách hàng đóng vai trò trung tâm trong mọi hoạt động kinh doanh, và việc cung cấp sản phẩm/dịch vụ chất lượng, an toàn không chỉ làm hài lòng họ mà còn thể hiện sự tôn trọng và trách nhiệm đối với họ. Điều này giúp xây dựng uy tín và hình ảnh thương hiệu trong mắt khách hàng.

Sử dụng nguyên liệu và vật liệu bền vững, thân thiện với môi trường

Bằng cách sử dụng nguyên liệu và vật liệu bền vững, doanh nghiệp không chỉ đảm bảo rằng sản phẩm của mình không gây hại cho môi trường mà còn đóng góp vào việc bảo vệ và duy trì cân bằng hệ sinh thái. Hành động này giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến tài nguyên tự nhiên và giảm lượng chất thải sinh ra trong quá trình sản xuất. Từ đó, giá trị và hình ảnh của sản phẩm được tăng cao, cùng với vị thế của doanh nghiệp trong cộng đồng và ngành công nghiệp được cải thiện.

Những cách giúp thương hiệu thể hiện đạo đức kinh doanh

Tuân thủ các tiêu chuẩn lao động và quyền con người

Tuân thủ các tiêu chuẩn lao động và bảo vệ quyền con người là một phần không thể thiếu của đạo đức kinh doanh. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp cần đảm bảo môi trường làm việc an toàn và công bằng cho người lao động, cùng với việc thiết lập chính sách lương và phúc lợi hợp lý. Từ đó, người lao động sẽ có tinh thần và sức khỏe để làm việc, đóng góp vào sự phát triển nhanh của doanh nghiệp.

Xây dựng văn hóa tổ chức đạo đức

Doanh nghiệp cần tái cấu trúc văn hóa doanh nghiệp trong tổ chức của mình. Điều này bao gồm việc xác định lại các giá trị cốt lõi, niềm tin và lý tưởng của doanh nghiệp, cũng như thiết lập các tiêu chuẩn làm việc có đạo đức. Mục tiêu là để đảm bảo rằng tất cả nhân viên trong tổ chức hiểu và tuân thủ những nguyên tắc đạo đức trong các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Tôn trọng quyền riêng tư của người tiêu dùng

Tôn trọng quyền riêng tư của người tiêu dùng là việc sử dụng thông tin cá nhân của khách hàng đúng mục đích, đảm bảo rằng thông tin cá nhân của họ được bảo vệ một cách an toàn và bảo mật, tránh sự lợi dụng từ phía kẻ gian. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần cung cấp cho khách hàng các tùy chọn và quyền lợi liên quan đến việc sử dụng và chia sẻ thông tin cá nhân của họ.

Cách xây dựng đạo đức kinh doanh trong doanh nghiệp

Đóng góp cho cộng đồng và xã hội

Khi doanh nghiệp ngày càng phát triển, thì việc đóng góp cho cộng đồng và xã hội trở nên quan trọng hơn. Đây không chỉ là một cách để xây dựng hình ảnh và danh tiếng thương hiệu, mà còn là cách để doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm của mình đối với xã hội, cộng đồng. Bằng cách tổ chức các chương trình từ thiện, hỗ trợ các dự án phát triển cộng đồng và tham gia vào các hoạt động xã hội có ý nghĩa, doanh nghiệp không chỉ đóng góp vào sự phát triển của đất nước mà còn tăng cường uy tín của mình trong lòng khách hàng.

Tuân thủ các quy định pháp luật

Đạo đức trong kinh doanh còn được thể hiện qua việc tuân thủ các quy định pháp luật. Doanh nghiệp không chỉ tránh được các rủi ro pháp lý mà còn tạo dựng lòng tin và sự tôn trọng từ phía khách hàng cũng như các bên liên quan khác.

Như vậy, để xây dựng một thương hiệu phát triển bền vững, doanh nghiệp phải coi trọng đạo đức kinh doanh như một phần không thể thiếu của giá trị cốt lõi. Tài năng và đạo đức phải luôn đi đôi với nhau, không chỉ trong các mối quan hệ với đối tác và khách hàng mà còn trong mọi hoạt động kinh doanh và quan hệ với xã hội.