Chiến lược Kim Cương (Strategy Diamond) là một công cụ phân tích chiến lược được sử dụng rộng rãi trong kinh doanh và quản lý doanh nghiệp. Nó cung cấp một cách tiếp cận toàn diện để xây dựng và triển khai mục tiêu kinh doanh, giúp cho các doanh nghiệp định hình và cải thiện chiến lược của mình, tăng tính hiệu quả, cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Chiến lược Kim Cương (Strategy Diamond) là gì?

Chiến lược Kim Cương là một công cụ phân tích chiến lược được phát triển bởi nhà quản lý McKinsey – Donald Hambrick và James Frederickson vào những năm 1980. Chiến lược kim cương thường được sử dụng để đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp khi tham gia kinh doanh ở một  thị trường mới hoặc ra mắt sản phẩm mới…

Chiến lược Kim Cương là gì?

5 yếu tố chính của chiến lược Kim Cương (Strategy Diamond)

Theo đó, Chiến lược Kim Cương gồm 5 thành phần yếu tố chính, bao gồm: Arenas (Đấu trường), Vehicles (Phương tiện), Differentiation (Khác biệt), Staging (Dàn dựng) và Economic logic (Logic kinh tế).

Yếu tố Arenas (Đấu trường)

“Arenas” – Đấu trường, đây là yếu tố mà bạn cần tập trung khi triển khai kế hoạch kinh doanh của mình. Với từng loại sản phẩm, dịch vụ và lĩnh vực kinh doanh sẽ có những đấu trường khác nhau. Để tìm hiểu Arenas, bạn cần trả lời các câu hỏi như:

• Vị trí địa lý
• Lĩnh vực kinh doanh
• Doanh nghiệp bạn sẽ tham gia vào đấu trường sẵn có hay tạo ra một đấu trường mới?
• Kênh thông tin nào sẽ giúp bạn tiếp cận khách hàng mục tiêu của mình một cách hiệu quả nhất?
• Doanh nghiệp bạn muốn chiếm thị phần trong phân khúc nào?
• Công nghệ nào sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu của mình?
• Khách hàng mục tiêu của bạn là ai và họ thường hoạt động ở đâu?

Hiểu rõ về yếu tố đấu trường giúp bạn nhận ra điểm mạnh/yếu, tìm cách tiếp cận khách hàng mục tiêu một cách hiệu quả nhất, đưa ra quyết định chiến lược chính xác và tạo ra sự khác biệt đáng kể so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường. 

Arenas (Đấu trường) là một yếu tố quan trọng mà doanh nghiệp cần tập trung

Ví dụ: Sau khi tìm hiểu thị trường mới theo chiến lược kim cương và xác định được arenas, Pacific Cycle đã quyết định tham gia vào thị trường nước ngoài thông qua các đại lý độc lập và thuê ngoài hoàn toàn việc sản xuất sản phẩm. Theo Statista (2021), chiến lược này đã góp phần giúp Pacific Cycle trở thành nhà phân phối xe đạp lớn nhất tại Hoa Kỳ, với tỷ lệ thị phần 15,4% trong thị trường xe đạp tại Mỹ.

Yếu tố Vehicles (Phương tiện)

Trong mô hình Chiến lược Kim Cương (Strategy Diamond), yếu tố Vehicles (Phương tiện) chỉ các cách thức để thâm nhập vào các lĩnh vực đã chọn. Các cách thức thường được sử dụng bao gồm phát triển nội bộ, hợp tác kinh doanh hoặc thu mua lại các doanh nghiệp đã hoạt động trong lĩnh vực. Tuy nhiên, quyết định chọn phương tiện phù hợp là một quyết định chiến lược cần suy nghĩ kỹ. Theo báo cáo của David Cravens và Nigel Piercy (năm 2006), các cách thức, phương tiện là kết quả của sự lựa chọn chiến lược chủ động. Chúng có thể bao gồm một hoặc được kết hợp giữa nhiều phương tiện khác nhau và phải được xác định trước khi triển khai chiến lược, nhằm đảm bảo rằng các phương tiện, cách thức được lựa chọn là phù hợp nhất để giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu.

Yếu tố Vehicles (Phương tiện) giúp doanh nghiệp thâm nhập thị trường dễ dàng hơn

Ví dụ: Toyota và Mazda đã cùng nhau mở một nhà máy lắp ráp tại Alabama, mỗi công ty sẽ góp vốn bằng nhau. Để thích ứng nhanh hơn với điều kiện thị trường, nhà máy mới ở Alabama có thể sản xuất 300.000 xe mỗi năm; trong đó Mazda có kế hoạch sản xuất 150.000 mẫu Crossover và Toyota sẽ sản xuất 150.000 Toyota Corollas. Cả hai thương hiệu sẽ chia sẻ hệ thống sản xuất để giảm thiểu chi phí sản xuất và duy trì tăng trưởng bền vững.

Yếu tố Differentiations (khác biệt hóa) 

Yếu tố Differentiations là những yếu tố cho phép doanh nghiệp “chiến thắng” trong các lĩnh vực mục tiêu. Đây là những yếu tố độc nhất, giúp doanh nghiệp phân biệt mình với các đối thủ cạnh tranh và giành được thị phần. Những yếu tố phân biệt có thể bao gồm hình ảnh thương hiệu, giá cả, độ tin cậy và các yếu tố khác.

Việc tạo ra những yếu tố khác biệt là nhiệm vụ quan trọng, vì nếu thiếu những yếu tố này, doanh nghiệp có thể mất vị thế của mình trên thị trường một cách nhanh chóng. Chính vì vậy, các nhà chiến lược cần phải lựa chọn những điểm độc nhất của thương hiệu, sản phẩm và triển khai nó nhanh chóng để đánh bại đối thủ trong cuộc chiến giành khách hàng, doanh thu và lợi nhuận.

Yếu tố Differentiations (khác biệt hóa) giúp doanh nghiệp chiến thắng trước các đối thủ

Ví dụ: Ví dụ: Apple khác biệt hóa bằng cách tạo ra các sản phẩm độc đáo, có thiết kế đẹp và tiên tiến. Các sản phẩm của Apple như iPhone, iPad, MacBook, Apple Watch … có thiết kế đơn giản, hiện đại, sang trọng và dễ sử dụng. Bên cạnh đó, Apple cũng nổi tiếng với hệ sinh thái của mình, bao gồm các dịch vụ như App Store, iTunes, iCloud… cho phép người dùng trải nghiệm toàn diện và thuận tiện hơn.

Apple cũng đưa ra những chiến dịch quảng cáo khác biệt, sáng tạo và ấn tượng, hướng tới mục tiêu tạo ra một cộng đồng người hâm mộ (fanbase) trung thành và đam mê với thương hiệu. 

Yếu tố Staging (Dàn dựng)

Yếu tố Staging trong Chiến lược Kim Cương (Strategy Diamond) xác định thứ tự các hành động chiến lược cần thực hiện, tốc độ thực hiện, thời điểm ra quyết định để tiếp tục hoặc thay đổi hướng đi. Theo Harvard Business Review, quy trình Staging phụ thuộc vào nhiều yếu tố như các tài nguyên cần thiết để thực hiện mục tiêu, đôi khi doanh nghiệp cần phản ứng nhanh để tận dụng cơ hội có sẵn. Việc quyết định đúng thời điểm cho các hành động là một yếu tố quan trọng quyết định việc thành công của chiến lược. Nếu doanh nghiệp đi quá chậm hoặc quá nhanh, doanh nghiệp có thể đánh mất cơ hội hoặc làm đi sai hướng của chiến lược.

Yếu tố Staging giúp doanh nghiệp hành động chính xác, đúng thời điểm, đúng mục tiêu

Ví dụ: Tesla đã xác định tập trung vào phát triển và sản xuất các sản phẩm công nghệ cao cấp và công nghệ tiên tiến. Chiến lược của Tesla cũng bao gồm phát triển các sản phẩm và dịch vụ khác như lưu trữ năng lượng và hệ thống điện mặt trời. Để thực hiện chiến lược này, Tesla đã áp dụng yếu tố dàn dựng (staging) để xác định thứ tự các hành động cần thực hiện, tốc độ thực hiện và thời điểm ra quyết định để tiếp tục hoặc thay đổi hướng đi.

Đầu tiên, Tesla đã chọn tiếp cận thị trường cao cấp và sử dụng kinh nghiệm trong lĩnh vực ô tô của mình để tạo ra các sản phẩm như Model S, Model X và Model 3. 

Đồng thời, Tesla cũng đã tập trung vào phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng và hệ thống điện mặt trời, tạo ra các sản phẩm dịch vụ phụ trợ và giúp tăng cường thương hiệu của mình trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Yếu tố Economic logic (Logic kinh tế) 

Yếu tố Economic logic là một trong 5 yếu tố của mô hình Chiến lược Kim cương. Logic kinh tế đề cập đến cách một doanh nghiệp kiếm lợi nhuận. Nó thể hiện sự phù hợp giữa chi phí sản xuất và giá bán sản phẩm, chiến lược giá cả, chiến lược tăng trưởng và chiến lược tạo ra giá trị cho khách hàng. Yếu tố Logic kinh tế đòi hỏi doanh nghiệp phải xác định được chi phí sản xuất sản phẩm của mình, đưa ra giá cả phù hợp với thị trường để đảm bảo thu về lợi nhuận tối đa. Ngoài ra, doanh nghiệp cần tìm cách tăng trưởng doanh số bằng các chiến lược marketing, tăng cường quảng bá thương hiệu và phát triển sản phẩm mới để thu hút khách hàng.

Yếu tố Economic logic trong chiến lược Kim Cương

Ví dụ: IKEA đã áp dụng yếu tố Economic logic để tạo ra sản phẩm có giá cả hợp lý và chất lượng sản phẩm tốt. Để đạt được điều này, IKEA đã chọn sản xuất tại các quốc gia có chi phí nhân công và nguyên vật liệu thấp như Trung Quốc và Việt Nam. Đồng thời, IKEA chọn các thiết kế đơn giản nhưng vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ và sự tiện dụng cho khách hàng. Bằng cách tối ưu hóa chi phí trong quá trình sản xuất, vận chuyển và bán hàng, IKEA có thể cung cấp sản phẩm với giá cả hợp lý, chất lượng tốt, giúp thương hiệu tạo ra lợi thế cạnh tranh trong ngành nội thất.

Lợi ích của chiến lược Kim Cương (Strategy Diamond)

Chiến lược Kim Cương (Strategy Diamond) là một mô hình chiến lược được sử dụng phổ biến vì đem lại nhiều lợi ích như:

Đánh giá thị trường và khả năng cạnh tranh: Chiến lược Kim Cương giúp doanh nghiệp đánh giá môi trường kinh doanh và các đối thủ cạnh tranh. Theo báo cáo của IMARC năm 2020, việc áp dụng mô hình này giúp các doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh và đưa ra những quyết định hiệu quả trên thị trường.

Xác định sức mạnh cốt lõi của doanh nghiệp: Sử dụng Chiến lược Kim Cương, doanh nghiệp có thể tập trung vào các yếu tố cốt lõi của mình, phát triển các sản phẩm hoặc dịch vụ tốt hơn, giảm chi phí hoặc cải thiện quy trình sản xuất. Theo BDC (2019), việc tập trung vào các yếu tố cốt lõi của doanh nghiệp có thể giúp nâng cao hiệu suất và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Chiến lược Kim Cương đem đến nhiều lợi ích cho doanh nghiệp

Tạo ra giá trị khác biệt: Chiến lược Kim Cương giúp doanh nghiệp xác định các đặc tính độc đáo của sản phẩm hoặc dịch vụ của mình, từ đó tạo ra giá trị khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh. Theo Forbes (2020), việc tạo ra giá trị khác biệt giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng, tăng doanh số và cải thiện độ trung thành của khách hàng.

Hỗ trợ quá trình ra quyết định chiến lược: Theo báo cáo của McKinsey & Company (2017), việc sử dụng mô hình này giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định chiến lược hiệu quả và tối ưu hóa kết quả kinh doanh.

Việc sử dụng Chiến lược Kim Cương có thể giúp doanh nghiệp tăng cường sức cạnh tranh, tạo ra giá trị khác biệt và tối ưu hóa quyết định chiến lược.

Ứng dụng Chiến lược Kim Cương – Strategy Diamond trong doanh nghiệp

Chiến lược Kim Cương – Strategy Diamond là một khung tư duy chiến lược rất hữu ích cho các doanh nghiệp trong việc phát triển và triển khai chiến lược. Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể của Chiến lược Kim Cương trong kinh doanh và marketing:

Xác định mục tiêu chiến lược: Chiến lược Kim Cương giúp doanh nghiệp xác định rõ ràng mục tiêu chiến lược của mình thông qua việc xác định 5 yếu tố chính

Phát triển kế hoạch: Chiến lược Kim Cương giúp doanh nghiệp phát triển các kế hoạch hành động chi tiết để đạt được mục tiêu chiến lược của mình. Kế hoạch này có thể bao gồm các hoạt động cụ thể như phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường, đầu tư vào công nghệ mới…

Định hướng chiến lược: Chiến lược giúp doanh nghiệp xác định rõ ràng định hướng, giúp đưa ra các quyết định chiến lược dựa trên những thông tin đáng tin cậy và xây dựng chiến lược đúng đắn.

Tăng tính đột phá: Sử dụng chiến lược Kim Cương giúp doanh nghiệp tìm ra những cách tiếp cận mới và khác biệt để tăng tính đột phá, đem lại lợi thế cạnh tranh.

Phân bổ nguồn lực: Sử dụng chiến lược Kim Cương giúp doanh nghiệp tập trung vào các yếu tố quan trọng nhất của chiến lược và phân bổ tài nguyên một cách hiệu quả hơn, từ đó cung cấp các sản phẩm/dịch vụ tốt hơn, gia tăng tính cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thị trường

Chiến lược Kim Cương là một công cụ hữu ích để doanh nghiệp xác định tiềm năng và nâng cao năng lực. Với 5 yếu tố chính, chiến lược Kim Cương giúp doanh nghiệp tổng quan hóa và hiểu rõ hơn về các yếu tố cần thiết để thành công trong môi trường kinh doanh hiện nay. Tuy nhiên, chiến lược Kim Cương cũng tồn tại những nhược điểm và giới hạn. Vì vậy, việc sử dụng công cụ này cần phải được nghiên cứu để áp dụng đúng cách và kết hợp với các phương pháp khác để đạt được hiệu quả tối đa.